"Siedem grzechów głównych i cztery rzeczy ostateczne"

"Siedem grzechów głównych i cztery rzeczy ostateczne"

Dzieło niderlandzkiego malarza-H. Boscha, XVI w.

Już niedługo po śmierci artysty trwały dysputy, czy to  rzeczywiście Bosch jest autorem czy też może któryś z jego uczniów.. Ostatecznie naukowcy uznali , że obraz powstał spod ręki Hieronima.Dzieło  składa się z   kilkunastu obrazków ukazujących kolejno:

Śmierć, Sąd Ostateczny , Piekło  i Niebo

Uwagę przykuwa główna postać- Chrystusa Odkupiciela,  Wkomponowuje się tu idealnie .  Oko Opatrzności-Cave Cave Deus Videt. Ono widzi, czuwa, nic nie umknie Jego uwadze.

Autor z pewną dozą humoru przedstawia wokół centralnych postaci scenki rodzajowe obrazujące grzeszne czyny.   Każda  opatrzona jest łacińską inskrypcję z nazwą grzechu:

-Ira (Gniew) –  tu scena z kobietą i pijanym mężczyzną, który nie ma ochoty słuchac połowicy, raczej na  na dalszą zabawę w szynku

-Invidia (Zazdrość) – tu jej ucieleśnieniem są psy szczerzące na siebie kły, powodem jest kość, która podsyca ich spór,  owa kość niezgody jak w przysłowiu..

-Avaritia (Skąpstwo) – tu sędzia, urzędnik . który otrzymuje  łapówkę od pewnego człowieka.

-Gula (Obżarstwo) – autor przedstawił bogato zastawiony stół, siedzący przy nim ludzie raczą sie jadłem łapczywie. Szczyt obżarstwa! Wielkie żarcie!

-Accidia (Lenistwo) –  jakaś konnica z różańcem przypomina grzesznikowi o obowiązku modlitwy.

-Luxuria (Nieczystość) – zabawa błaznów, igraszki w otwartych namiotach dwóch lubieżnych par.

-Superbia (Pycha) –próżna kobieta podziwia swe odbicie  w lustrze trzymanym przez diabła; wokół bogata biżuteria,

Katechizm Kościoła Katolickiego podaje je w kolejności:

pycha

chciwość

nieczystość

zazdrość

nieumiarkowanie w jedzeniu i w piciu

gniew

lenistwo

Rzeczy ostateczne

Na obrazie to owe cztery zewnętrzne okręgi przedstawiają miejsca i zdarzenia związane ze śmiercią. Pierwszy z nich ukazuje samą śmierć – tu mężczyzna otrzymuje ostatnie namaszczenie, podczas gdy anioł i diabeł już oczekują na to, kto weźmie jego duszę.. W tym samym czasie, w sąsiednim pomieszczeniu, członkowie jego rodziny grają w karty. Kolejne sceny przedstawiają Sąd Ostateczny (Chrystus wskrzesza umarłych, którzy powstają z grobów) oraz piekło (ciemne, nieuporządkowane wypełnione cierpieniem i zniszczeniem; przy każdym z grzeszników znajduje się łacińska nazwa grzechu, za który cierpi) i niebo (św. Piotr wita i zaprasza zbawionych na uporządkowany, harmonijny dziedziniec oświetlony boskim blaskiem).